Logicznym jest, że pogorszenie stanu zdrowia może spowodować absencję pracownika w miejscu pracy. Jeśli tak się stanie, pracownikowi zostanie wypłacone wynagrodzenie chorobowe na podstawie art. 92 Kodeksu pracy. Oczywiście nieobecność należy usprawiedliwić, dostarczając pracodawcy zwolnienie lekarskie. Jednak wiele osób ma wątpliwości, kto płaci wynagrodzenie za czas choroby – ZUS czy zakład pracy?
Wynagrodzenie chorobowe – kiedy ZUS, a kiedy pracodawca?
Wynagrodzenie za niezdolność do pracy z powodu pogorszenia stanu zdrowia płaci pracodawca, jednak tylko do określonego czasu nieobecności:
- do pierwszych 33 dni
- do pierwszych 14 dni w przypadku pracowników po 50 roku życia
Co ważne, okres 33 dni (14 dni) odnosi się do całego roku kalendarzowego i w tej sytuacji należy zsumować wszystkie dni absencji pracownika, nawet jeśli chorował w różnych odstępach czasu. Zasada ta obowiązuje również wówczas, gdy pracownik zmienił pracę i przebywał na zwolnieniu chorobowym u różnych pracodawców.
Po przekroczeniu 33 dni (14 dni), pracownikowi przysługuje tzw. zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS.
Jak obliczyć wysokość wynagrodzenia chorobowego?
Za czas przebywania na zwolnieniu lekarskim pracownikowi przysługuje 80% wynagrodzenia, o ile przepisy obowiązujące w danym miejscu pracy nie przewidują wyższej stawki.
Pracownik otrzymuje 100% wynagrodzenia, jeśli:
- choruje w ciąży
- uległ wypadkowi w drodze z pracy lub do pracy
- jego absencja ma związek z przekazaniem komórek, tkanek lub narządów (pracownik jako dawca).
Aby obliczyć wysokość wynagrodzenia chorobowego, należy najpierw odjąć od wynagrodzenia brutto składki na ubezpieczania społeczne pokrywane przez pracownika. Tak wyliczoną podstawę należy podzielić przez 30 dni, a następnie pomnożyć przez 80%. Na koniec należy pomnożyć dzienną stawkę wynagrodzenia chorobowego przez liczbę dni zwolnienia lekarskiego (wraz z dniami wolnymi od pracy).
Kiedy wynagrodzenie chorobowe nie przysługuje?
W niektórych sytuacjach pracownikowi nie należy się wynagrodzenie za niezdolność do pracy z powodu pogorszenia zdrowia. Tak dzieje się wówczas, gdy pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym lub wychowawczym, albo odbywa karę pozbawienia wolności.
Czasami zły stan zdrowia wynika z winy samego pracownika, co również pozbywa go możliwości otrzymania wynagrodzenia chorobowego. Dotyczy to sytuacji gdy np. pracownik jest nosicielem choroby zakaźnej i został odsunięty od swoich obowiązków, a jednocześnie nie skorzystał z propozycji pracodawcy dotyczącej przesunięcia na inne stanowisko. Wynagrodzenie chorobowe nie przysługuje także wtedy, gdy niezdolność do pracy powstała wskutek przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez pracownika. Wynagrodzenia za pierwsze 5 dni nieobecności nie wypłaca się także wówczas, gdy choroba wynika z nadużywania alkoholu.
Zdarza się również, że w trakcie zwolnienia chorobowego pracownik pracuje na rzecz innego pracodawcy. Po wykryciu takiej sytuacji pracownik automatycznie traci prawo do całego wynagrodzenia za czas „choroby”.